Ta potężna metoda jogi pozwala na wspierane samopoznanie i stopniowy rozwój praktyki.
Czym jest styl Mysore
Metoda Aṣṭāṅgi Sri K. Pattabhi Joisa znana jest przede wszystkim z nauczania w stylu Mysore – nazwanego od miasta w południowych Indiach, gdzie Jois żył i uczył przez ponad 70 lat. To tradycyjny sposób pracy z uczniami indywidualnie, ale we wspólnej przestrzeni. Różni się od prowadzonych zajęć, które dziś dominują w wielu stylach jogi.
Na zajęciach w stylu Mysore każdy praktykuje we własnym tempie, wykonując serię albo jej część odpowiednią do swoich możliwości i potrzeb. W sali panuje cisza, przerywana jedynie krótkimi wskazówkami nauczyciela. Jedynym tłem jest wspólny rytm oddechu. Taka praca wymaga doświadczonego nauczyciela, który potrafi dać uwagę każdemu praktykującemu – ale z minimalną ingerencją, by nie zakłócać wewnętrznego przepływu doświadczenia.
Relacja uczeń–nauczyciel
Styl Mysore nabiera największej mocy, gdy uczeń oddaje się pracy z jednym nauczycielem. Bliska relacja pozwala nauczycielowi naprawdę poznać ucznia i wspierać jego rozwój – zarówno tu i teraz, jak i długofalowo.
Rolą nauczyciela jest upewnić się, że praktyka przebiega prawidłowo: oddech, vinyāsa, ustawienie w asanie, dṛṣṭi. Ale jednocześnie daje uczniowi przestrzeń do wewnętrznego odkrywania – nie narzuca doświadczenia, lecz stwarza warunki, by mogło się wydarzyć. Często największym wsparciem nauczyciela jest po prostu obecność i czujność, a korekta pojawia się tylko wtedy, gdy jest naprawdę potrzebna.
Praktyka a oczekiwania
W naszej kulturze przyzwyczailiśmy się płacić za usługę i oczekiwać natychmiastowego efektu. W jodze jednak to, co najważniejsze, jest subtelne i rozwija się powoli. Jeśli podchodzimy do praktyki jak do usługi, tracimy szansę na samopoznanie i prawdziwe doświadczenie jogi. Dlatego nauczyciel stylu Mysore musi wprowadzać uczniów w filozofię i metodologię Aṣṭāṅgi, aby mogli w pełni przyjąć tę możliwość wspieranego samorozwoju.
Cisza jako nauczyciel
Sala w stylu Mysore daje okazję do pełnej ciszy. Nierzadko przez całą praktykę wymienia się tylko kilka słów. Dla niektórych, przyzwyczajonych do prowadzonych zajęć, taka cisza może być wyzwaniem. Ale tak jak w bibliotece cisza pozwala zanurzyć się w lekturze, tak tutaj wspiera skupioną i uważną praktykę.
„Wyłączanie się” a joga
Czasami nowi uczniowie mówią, że przyszli na zajęcia, by się „wyłączyć” i wolą podążać za prowadzeniem. Ale Patañdżali definiuje jogę jako zdolność utrzymania stabilnej, nieprzerwanej uwagi – więc „wyłączenie się” jest przeciwieństwem tego stanu.
Samodzielna praktyka w stylu Mysore wymaga większej koncentracji, ale w efekcie prowadzi do spokojniejszego, mniej rozproszonego umysłu i wyzwolenia energii. Zapamiętywanie sekwencji i samodzielność są kluczowe w tej metodzie.
Oddech jako fundament
Oddech jest sercem praktyki Aṣṭāṅgi. Każdy ma inną pojemność i rytm oddechu, dlatego uczeń musi rozwijać go indywidualnie. Styl Mysore daje czas, by powoli dostrajać oddech do każdej nowej asany i vinyāsy, bez nawyków, które później trzeba by było korygować.
Oddech powinien być płynny i równy – w trakcie asany wdech i wydech tej samej długości. Oddech towarzyszy każdej pozycji i przejściu, od pierwszego powitania słońca aż po końcowy odpoczynek. Uwaga powinna podążać za początkiem, przebiegiem i końcem każdego oddechu, jego synchronizacją z ruchem i wewnętrzną formą asany. Kiedy oddech harmonizuje się z ruchem, spojrzeniem i koncentracją, praktyka staje się formą medytacji.
Filozofia w tle
By praktyka prowadziła do jogicznego stanu jasnej i stabilnej uwagi, trzeba zrozumieć filozofię, która ją wspiera. Zbytnie skupienie na zewnętrznej formie może prowadzić do kontuzji i odciągać od istoty jogi – słuchania wnętrza.
Patañdżali pisał, że asana powinna łączyć w sobie sthira (stabilność) i sukha (lekkość, wygodę). Nie podał konkretnych pozycji – wielu komentatorów uważa wręcz, że chodziło jedynie o stabilne siedzenie do medytacji.
Sanskrycki rdzeń słowa āsana – √ās – oznacza „siedzieć”, ale też „być obecnym, trwać, pozostawać”. Asana to nie tylko kształt ciała, ale stan, który ucieleśniamy: stabilność i wygodę w postawie, oddechu, spojrzeniu, uwadze. Tę jakość można przenieść na całe życie. Styl Mysore wspiera właśnie to – uczy słuchać wewnętrznie i pielęgnować stan stabilności i lekkości w praktyce i w codzienności.
Balans: zajęcia prowadzone i styl Mysore
W tradycji Aṣṭāṅgi tydzień praktyki kończy się zajęciami prowadzonymi – pełną serią podstawową, liczoną w sanskrycie przez nauczyciela. To moment, by sprawdzić oddech i vinyāsę w surowym rytmie, zobaczyć, jak umysł reaguje w trudniejszych momentach. Raz w tygodniu taki trening uzupełnia codzienną samodzielną praktykę w stylu Mysore. Razem tworzą doskonałą równowagę.
